กฐินทาน มหากาลทานของชาวพุทธ
กฐินทาน บุญใหญ่ของชาวพุทธที่มีความสำคัญและยึดถือปฏิบัติสืบต่อกันมาเป็นเวลา 2,000 กว่าปีตั้งแต่สมัยพุทธกาล เพราะเหตุใด การทอดกฐิน จึงได้ชื่อว่าเป็น "มหากาลทาน" ที่ชาวพุทธให้ความสำคัญมาโดยตลอด
การทอดกฐิน เป็นประเพณีของชาวพุทธที่สืบทอดมานานกว่า 2,500 ปี
นับตั้งแต่ครั้งที่พระพุทธองค์ยังทรงมีพระชนม์ชีพอยู่ต่อเนื่องมาถึงปัจจุบัน
บุญที่ได้จากการทอดกฐิน เป็นบุญใหญ่ที่มีอานิสงส์มาก
เพราะเป็นบุญที่ทำได้ยากและมีข้อจำกัดหลายประการ การทำบุญทอดกฐินจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อต้องมีการบังเกิดขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
พระธรรม และ พระสงฆ์เท่านั้น ในบางกัปที่ไม่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบังเกิดขึ้น
ในยุคนั้นนอกจากจะไร้ซึ่งพระพุทธศาสนาแล้ว ยังทำให้ทุกคนหมดโอกาสทอดกฐินอีกด้วย เพราะการทำบุญทอดกฐินจะมีเฉพาะในพระพุทธศาสนาเท่านั้น
ด้วยเหตุนี้การทอดกฐินจึงเป็นประเพณีที่พุทธศาสนิกชนให้ความสำคัญมาทุกยุคทุกสมัย
เพราะตระหนักดีว่าเป็น ยอดของมหากุศล หรือ มหากาลทาน
ที่หนึ่งปีจะมีโอกาสทำเพียงครั้งเดียวเท่านั้น
ประวัติการทอดกฐิน
ในสมัยหนึ่ง
เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับอยู่ที่วัดพระเชตวัน เมืองสาวัตถี ตอนนั้นมี
พระพุทธานุญาตให้พระภิกษุอยู่จำพรรษากันแล้ว ต่อมามีพระภิกษุชาวเมืองปาฐา ๓๐
รูปเดินทางไกล มาเพื่อเข้าเฝ้าพระพุทธองค์ แต่พอมาถึงเมืองสาเกต
ซึ่งอยู่ห่างเมืองสาวัตถี ๖ โยชน์ ก็พอดีถึงวันเข้าพรรษา เสียก่อน
จึงจำเป็นต้องเข้าจำพรรษา ณ เมืองสาเกต พอออกพรรษาจึงรีบเดินทางไปเข้าเฝ้าพระศาสดา
แต่เพราะฤดูฝนยังไม่สิ้นสุด การเดินทางจึงมีความยากลำบาก เพราะหนทางเต็มไปด้วยน้ำเจิ่งนอง ทำให้สบงจีวรที่ท่านนุ่งห่มเปียกปอนเปรอะเปื้อนและเปื่อยขาด เมื่อถึงวัดพระเชตะวัน ภิกษุเหล่านั้นจึงเข้าเฝ้าพระพุทธองค์ด้วยจีวรที่เปรอะเปื้อนและขาดชำรุดในระหว่างเดินทาง
ครั้นเมื่อพระบรมศาสดาทอดพระเนตรเห็น
จึงมีพระบรมพุทธานุญาตให้ภิกษุผู้อยู่จำพรรษา
ได้รับผ้ากฐินที่ชาวบ้านจัดมาถวายเพื่อเปลี่ยนจีวรได้ ตั้งแต่นั้นมาจึงมีประเพณีการทำจีวรและการถวายจีวรกฐินเกิดขึ้น
อานิสงส์จากการทำบุญทอดกฐิน
ฝ่ายทายก ชื่อว่าได้ถวายกาลทานแก่พระสงฆ์ ย่อมได้รับอานิสงส์ผลบุญเป็นอันมากจากการถวายสังฆทานเฉพาะกาล
ฝ่ายสงฆ์ พระภิกษุผู้ได้กรานกฐินและอนุโมทนาแล้ว
ย่อมได้รับอานิสงส์ตามพระวินัย ๕ ประการ
กล่าวโดยย่อ อานิสงส์ผลบุญที่ได้รับจากการทอดกฐิน คือ
1.
จะได้เกิดมาในตระกูลที่ดี มีสัมมาทิฐิ มีเกียรติยศ มีชื่อเสียงที่ดีงาม
2.
จะเกิดมาโดยมีร่างกายที่ได้คุณลักษณะที่งดงามสมส่วน
3.
จะเกิดมามีผิวพรรณงดงาม จิตใจแจ่มใส ร่าเริงเบิกบาน
4.
จะเกิดมามีทรัพย์สมบัติมาก ไม่ลำบากในการแสวงหาทรัพย์
5.ได้ชื่อว่าเป็นผู้สามารถใช้ทรัพย์สมบัติให้เกิดเป็นบุญกุศลติดตัวไปในภพเบื้องหน้าได้อย่างเต็มที่
6. เมื่อละโลกแล้ว
อย่างน้อยได้ไปบังเกิดในสวรรค์
เพราะเหตุใด การทอดกฐินจึงได้บุญมหาศาล ?
เหตุที่บุญจากการทอดกฐินเป็นบุญที่มีอานิสงส์มาก
เพราะนอกจากจะเป็นบุญที่ทำได้ยากกว่าการทำบุญประเภทอื่นแล้ว การทอดกฐินยังถูกจำกัดด้วยเงื่อนไขเฉพาะที่แตกต่างจากบุญทั่วไป
คือ
1. จำกัดกาลเวลา คือ ต้องถวายภายในเวลาจำกัด
ตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ถึงกลางเดือน 12 รวมเวลา 29 วันเท่านั้นจึงเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า
กาลทาน
2. จำกัดชนิดทาน คือ ต้องถวายเป็นสังฆทานเท่านั้น
ผู้ถวายจะเจาะจงถวายแก่รูปนั้นรูปนี้แบบปาฏิบุคลิกทานเหมือนการถวายของอย่างอื่นไม่ได้
3. จำกัดคราว คือแต่ละวัดจะรับกฐินได้เพียงปีละ 1
ครั้งเท่านั้น
4. จำกัดผู้รับ คือ
พระผู้จะลงรับกฐินได้จะต้องจำพรรษาอยู่ที่วัดนั้นครบไตรมาสไม่ขาดพรรษา
และต้องมีจำนวนตั้งแต่ 5 รูปขึ้นไป ทั้งต้องลงรับพร้อมกันทั้งหมดด้วย
5. จำกัดงาน คือ พระผู้รับกฐิน
เมื่อรับผ้ากฐินมาจากเจ้าภาพแล้ว จะต้องทำการกรานกฐินให้แล้ว
เสร็จภายในวันนั้นจะเลื่อนไปเป็นวันรุ่งขึ้นหรือวันอื่นๆ ไม่ได้
6. จำกัดของถวาย คือ ของถวายต้องเป็นผ้าผืนใดผืนหนึ่งในจำนวนไตรจีวรเท่านั้น
นอกนั้นจัดเป็นบริวารกฐินทั้งหมด
7. กฐินทาน เป็นพุทธประสงค์โดยตรง ส่วนทานอย่างอื่น จะทรงอนุญาตก็ต่อเมื่อมีคนมาทูลขอ เช่น
การถวายผ้าอาบน้ำฝน
8.ทานอย่างอื่นได้อานิสงส์เฉพาะผู้ถวาย แต่กฐินได้อานิสงส์ทั้งทายกผู้ถวายและปฏิคาหกคือพระภิกษุผู้รับถวายและอนุโมทนากฐินนั้น
นอกจากการทอดกฐินจะเป็นบุญที่ทำได้ยากแล้ว หากพ้นช่วงเวลาที่กำหนด วัดใดยังไม่ได้รับกฐิน หรือเป็นวัดที่มีกฐินตกค้าง คือไม่มีคนจองเป็นเจ้าภาพกฐิน วัดนั้นก็หมดโอกาสทอดกฐินในปีดังกล่าว
และยังหมดโอกาสที่จะได้รับปัจจัยทำบุญกฐินจากญาติโยมเพื่อนำมาบำรุง
ซ่อมแซมศาสนาสถานและพัฒนาวัดเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาต่อไปอีกด้วย
เพราะในการทอดกฐินแต่ละครั้งพุทธศาสนิกชนทั้งหลายจะรวบรวมปัจจัยเพื่อถวายเป็นบริวารกฐินควบคู่กับการถวายผ้ากฐินซึ่งเป็นองค์กฐินไปพร้อมกัน
และเนื่องจาก กฐินกาล เป็นพุทธานุญาต จึงไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้ ดังนั้น หากวัดใดหมดโอกาสจัดงานทอดกฐินติดต่อกันเป็นเวลาหลายปี วัดนั้นอาจกลายเป็นวัดร้างในที่สุด
ด้วยเหตุนี้
ประเพณีการทอดกฐินจึงมีความสำคัญที่พุทธศาสนิกชนต้องช่วยกันรักษาไว้
เพราะจะเป็นการช่วยรักษาอายุพระพุทธศาสนาให้ดำรงอยู่ต่อไป
-------------------
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น